Staatssecretaris Vijlbrief (Mijnbouw) heeft in een brief van 20 oktober jl. aan de Tweede Kamer de kernpunten van het kabinetsbeleid voor de beheersing van geothermierisico’s gepresenteerd. In de brief onderstreept het kabinet het feit dat geothermie een voorspelbare, verantwoorde en kosteneffectieve energiebron vormt die een betrouwbare bijdrage levert aan de warmtetransitie van de gebouwde omgeving, de glastuinbouw en industriesectoren, én aan de klimaatdoelen en aan onze energieonafhankelijkheid. We zijn trots om te lezen dat veel van onze inbreng van afgelopen jaar een plek heeft gekregen in deze evenwichtige beleidsbrief. De brief vormt een belangrijke basis voor de toekomst van onze sector. De brief en bijlagen zijn te raadplegen op de website van de Tweede Kamer.
Balans versnelling geothermie en risicobeperking
Uiteraard, en net zoals bij andere energiebronnen, bestaan er risico’s waarmee verantwoord en proportioneel moet worden omgegaan, ook met het oog op de gebruikers van geothermische warmte. De brief gaat dan ook onder meer in op de balans tussen de risicobeperking enerzijds en het belang van de versnelde groei van aardwarmte anderzijds. Zo mag geothermie vanzelfsprekend niet leiden tot onaanvaardbare veiligheidsrisico’s of onaanvaardbare kans op schade als gevolg van seismiciteit. Tegelijkertijd stelt het kabinet dat de kans daarop klein is bij de in ons land gebruikelijke toepassing van geothermie en dat deze naar verwachting geen veiligheidsrisico veroorzaakt. Alle nu producerende geothermieprojecten hebben een laag risico van seismiciteit. Ook bij vergelijkbare projecten in het buitenland zijn nog nooit aardbevingen waargenomen.
Schijnnauwkeurigheid
Aangezien in het geval van geothermie geen praktijkgegevens beschikbaar zijn over de relatie met seismiciteit is een risicoberekening niet goed mogelijk. Als vereniging hebben we daarom herhaaldelijk gemeld dat zo’n berekening alleen schijnnauwkeurigheid oplevert. De beleidsbrief bevestigt dit en geeft concrete handvatten hoe de risicoinschatting voor seismiciteit dan wel moet worden vormgegeven en welke norm hierbij moet worden gehanteerd. Als een operator kan aantonen dat eventuele seismiciteit beneden een bepaalde magnitude zal blijven – wat in het geval van conventionele geothermie naar verwachting zo is – is daarmee volgens het kabinet voldoende aannemelijk dat in elk geval het veiligheidsrisico ruimschoots aan de norm voldoet.
Belang industriestandaarden en procesafspraken
Het kabinet meent verder dat een kans dat geothermie ondanks goede voorzorg toch tot schade leidt op zichzelf geen grond is om een aanvraag voor een vergunning te weigeren. De kans op eventuele schade aan objecten die ontstaat ondanks dat de operator heeft voldaan aan alle wet- en regelgeving is aanvaardbaar mits zeker is dat deze schade wordt vergoed. Om invulling te geven aan deze terechte voorwaarde, werkt Geothermie Nederland samen met EZK aan een schadebetalingsregeling die voor alle geothermiebedrijven toegankelijk is en in alle gevallen toereikend is. De vereniging werkt bovendien aan een seismisch risicobeheerssysteem waarmee op uniforme en adequate wijze wordt gereageerd op mogelijke seismiciteit. Dit systeem wordt in de toekomst bij elk geothermieproject geïmplementeerd. We voelen ons hierin aangemoedigd door het kabinet om verder te gaan op de ingeslagen weg naar industriestandaarden en procesafspraken.
Openstaande punten
Geothermie Nederland wil overigens nog wel met de staatssecretaris om de tafel over de afhandeling van mogelijke schademeldingen door bodembeweging. In principe hebben we begrip voor het idee dat de onafhankelijke Commissie Mijnbouwschade hierin een rol kan spelen, maar we maken ons nog zorgen over de methodiek voor het bepalen welke schademeldingen in behandeling worden genomen. Tot slot vindt de vereniging het van belang dat de overheid goed voor ogen houdt dat het optimaal benutten van warmte uit de diepe ondergrond cruciaal is om tot rendabele geothermieprojecten te komen. Verschillende geothermiebedrijven hebben geïnvesteerd in warmtepompen om optimale uitkoeling te bewerkstelligen. Er moet wat de vereniging betreft zo snel mogelijk duidelijkheid komen over de mate waarin verdere uitkoeling mag plaatsvinden.
