Onderzoek naar de invloed van geothermie op aardbevingen

16.01.2024

Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) heeft onderzoek laten uitvoeren door het Kennisprogramma Effecten Mijnbouw (KEM) om beter te begrijpen hoe de toepassing van geothermie de kans op het ontstaan van aardbevingen beïnvloedt. Bij geothermie wordt het afgekoelde water, na de winning, weer teruggevoerd naar dezelfde aardlaag. Er is geen sprake van substantiële drukverandering bij geothermie, wel koelt de diepe ondergrond enigszins af rondom de injectieput.

Ondanks dat er wereldwijd na tientallen jaren van productie nog geen enkele aardbeving is waargenomen bij het type geothermie dat in Nederland wordt toegepast en de kans op een voelbare beving uiterst klein is (bron: TNO), is het belangrijk om een steeds beter begrip van de ondergrond te krijgen.

Uit het KEM-onderzoek blijkt dat met name de oriëntatie van aanwezige breuken, de breukeigenschappen en de ondergrondse afstand van de injectieput en de breuk van invloed zijn op de kans op het ontstaan van een aardbeving. Operationele parameters, zoals injectiesnelheid, injectiedruk en injectietemperatuur spelen een minder grote rol. Verder blijkt uit het onderzoek dat als er toch aardbevingen zullen ontstaan door geothermie, deze in Nederland naar verwachting niet groter zullen zijn dan twee op de schaal van Richter, en dus beneden het schadedomein blijven.

Aanbevelingen

De belangrijkste aanbevelingen uit het onderzoek zijn dat er voor elk geothermieproject voorafgaand aan de winning een seismische risicoanalyse wordt uitgevoerd en dat er voor en gedurende de winningsfase wordt gemonitord.

Deze aspecten zijn al geborgd in wet- en regelgeving. Conform de Mijnbouwregelgeving, moet vanaf juli 2023 voor ieder aardwarmteproject bij het aanvragen van een startvergunning onder meer worden aangetoond wat de seismische dreiging en het bijbehorende risico is bij het aardwarmteproject. TNO-AGE en EBN hebben daarvoor in opdracht van het ministerie van EZK een methodiek en rekentool ontwikkeld met de naam Seismische Dreiging en Risico Analyse (SDRA). Hiermee wordt bij het aanvragen van een startvergunning getoetst of een project voldoet aan de gestelde veiligheidsnorm.

Lees meer over de SDRA Geothermie op NLOG

Verder heeft Geothermie Nederland een monitoring en beheerssysteem ontwikkeld voor alle geothermieprojecten. Dit systeem zorgt ervoor dat er bij waargenomen bevingen adequaat wordt gereageerd en de omgeving en instanties tijdig geïnformeerd worden. KNMI zorgt daarbij als onafhankelijke instantie voor het meten en publiceren van bevingen door het uitlezen van de geïnstalleerde meetstations die op het KNMI netwerk zijn aangesloten.

Op de website van SodM is meer te lezen over het KEM onderzoek.

Informatiesessie seismiciteit ‘Geothermie Goed Geregeld’

Geothermie Nederland organiseert op donderdag 29 februari 2024 van 15.00 – 17.00 uur de informatiesessie seismiciteit ‘Geothermie Goed Geregeld’ voor leden van de vereniging. Lees verder